ویدئو انکدر یا ویدئو سرور امکان ادغام دوربین مداربسته آنالوگ و دیجیتال موجود را با سیستم تصویربرداری تحت‌شبکه میسر می‌سازد. ویدئو انکدر نقش بسزایی را در نصب دوربین مداربسته ایفا می‌کند جایی که قرار است تعدادی دوربین مداربسته آنالوگ مورد استفاده قرار گیرد. این دستگاه به کاربر اجازه می‌دهد به جای دور انداختن تجهیزات آنالوگ موجود مانند دوربین‌های تصویربرداری آنالوگ و کابل دوربیناز مزیت‌های انتقال تصاویر تحت‌شبکه بهره ببرند. نحوه عملکرد ویدئو دیکدر بدین صورت است که تصویر و صدا دیجیتال حاصل از یک ویدئو انکدر یا دوربین شبکه را به صورت سیگنال‌های آنالوگ رمزبرداری می‌کند تا بعدا بتوان از آن در مانیتورهای آنالوگ همچون تلویزیون معمولی و سوئیچ‌های تصویر استفاده کرد. کاربرد معمول این دستگاه در فروشگاه‌های بزرگ است جایی‌که مصرف‌کننده شاید بخواهد مانیتورهای قدیمی را در فضاهای عمومی در اختیار داشته باشد و محل تحت کنترل دوربین مداربسته باشد.
ویدئو انکدر دوربین مدار بسته از طریق یک کابل دوربین به دوربین مداربسته آنالوگ وصل می‌شود و سیگنال‌های تصویری آنالوگ را به سیگنال‌های تصویری دیجیتالی تبدیل می‌کند طوری که امکان ارسال آنها به صورت بی سیم و سیمی به دوربین‌های مداربسته تحت‌شبکهفراهم شود (مانند شبکه LAN، WLAN یا اینترنت). برای مشاهده یا ضبط تصویر دیجیتالی می‌توان از مانیتور دوربین مداربسته و پی‌سی به جای دی‌وی‌آرهای دوربین مداربسته یا ویدئو رکوردرها و مانیتورهای آنالوگ استفاده کرد. با در اختیار داشتن یک ویدئو انکدر این امکان وجود دارد که تمامی دوربین‌های آنالوگ مانند دوربین مداربسته ثابت، دوربین مداربسته بیرونی و داخلی، دوربین دام، دوربین مداربسته گردان و بخصوص دوربین‌های حرارتی بسیار‌حساس و دوربین‌های میکروسکوپی را از راه دور و درسرتاسر شبکه اینترنتی تحت کنترل و ارزیابی قرار داد. علاوه‌براین یک ویدئو انکدر دوربین مدار بسته مزایای دیگری همچون مدیریت وقایع و قابلیت‌های تصویربرداری هوشمند و همچنین اقدامات امنیتی پیشرفته را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. افزون براین مقیاس‌پذیری و سهولت ادغام‌سازی ویدئو انکدر دوربین مدار بسته با سایر دوربین‌های مداربسته از ویژگی‌های محصول هستند. از یک ویدئو انکدر تک-کاناله استندالون و مجهز به کانکتورهای ورودی/خروجی می‌توان برای کنترل سیستم‌های بیرونی مانند سنسور سی‌سی‌دی و سیستم اعلام هشدار، پورت‌های سریالی (RS-422/485) جهت نظارت بر دوربین‌های مداربسته آنالوگ گردان و برقراری ارتباط اترنت با دوربین پی‌اوای استفاده کرد.
بررسی دقیق و معرفی اجزاء ویدئو انکدر
ویدئو انکدرها تعداد زیادی عملکرد مشابه با آنچه در دوربین‌های تحت‌شبکه قابل دسترس است را در اختیار کاربران قرار می‌دهند.
- مجهز به ورودی تصویر آنالوگ جهت اتصال به یک دوربین آنالوگ با استفاده از کابل دوربین
- تجهیز بودن به پردازنده جهت راه‌اندازی سیستم عامل ویدئو انکدر، قابلیت‌های امنیتی و شبکه‌سازی و به رمز درآوردن تصویر آنالوگ و استفاده از فرمت‌های مختلف فشرده‌سازی و آنالیز تصویر. معمولا پردازنده عملکرد ویدئو انکدر دوربین مدار بسته را براساس فریم در هر ثانیه و رزولوشن دوربین مداربسته بررسی می‌کند. ویدئو انکدرهای پیشرفته قادرند هر کانال تصویری را با بیشترین سرعت فریم (30 فریم در هر ثانیه با استفاده از دوربین‌های آنالوگ برپایه-NTSC و 25 فریم در هر ثانیه به همراه دوربین‌های آنالوگ برپایه-PAL) و رزولوشن ارائه کنند.
- داشتن حافظه جهت ذخیره‌سازی سفت‌افزار (برنامه کامپیوتری) و استفاده از فلش و همچنین بافر کردن توالی های تصویر (با استفاده از RAM).
- درصورتی‌که دستگاه به پورت power over Ethernet مجهز باشد امکان برقراری اتصال با شبکه IP و ارسال و دریافت داده و همچنین راه‌اندازی دستگاه و دوربین همراه فراهم می‌شود.
- اغلب از پورت سریالی (RS-232/422/485) جهت کنترل عملکرد چرخشی دوربین آنالوگ گردان استفاده می‌شود.
- مجهز بودن به کانکتورهای ورودی/خروجی جهت برقراری اتصال با دستگاه‌های اکسترنال؛ برای مثال، چند سنسور برای تشخیص واقعه هشدارآمیز، یا فعال کردن چراغ‌ها در واکنش به یک واقعه کاربرد دارند.
- ورودی صدا برای اتصال میکروفن یا تجهیزات صوتی مشابه و خروجی صدا جهت وصل کردن اسپیکر.
ویدئو انکدرهایی که با سیستم‌های حرفه‌ای استفاده می‌شوند می‌بایست نیازهای اطمینان‌پذیری و کیفیت را هم برآورده سازند. موقع انتخاب یک ویدئو انکدر دوربین مدار بسته به دیگر موضوعات نیز باید توجه شود ازجمله پشتیبانی از تعداد کانال‌های آنالوگ، کیفیت تصویر، فرمت‌های فشرده‌سازی، رزولوشن، سرعت فریم و ویژگی‌هایی همچون عملکرد زوم، چرخش دوربین، صدا، مدیریت وقایع، تصویر هوشمند، پورت power over Ethernet و قابلیت‌های امنیتی.
ویدئو انکدرهای استندالون
ویدئو انکدرهای استندالون، معمول‌ترین نوع آنها هستند و اغلب از اتصال یک یا چندکاناله به دوربین‌های آنالوگ پشتیبانی می‌کنند. ویدئو انکدرهای چندکاناله در موقعیت‌هایی که چندین دوربین آنالوگ در محل یا مراکز دورتر قرار داشته باشند و فاصله آنها از اتاق اصلی کنترل در حد معقول باشد، گزینه ایده‌ال محسوب می‌شوند. با در اختیار داشتن ویدئو انکودر چندکاناله می‌توان سیگنال‌های تصویری حاصل از دوربین‌های دوردست را با یک کابل شبکه به اشتراک گذاشت و از اینرو در قیمت نصب دوربین مداربسته هم صرفه جویی کرد. در برخی موقعیت‌ها که سرمایه‌ای جهت تدارک دوربین‌های آنالوگ اختصاص داده شده اما کابل دوربین همچنان راه‌اندازی نشده است، بهترین راه‌حل استفاده و قراردادن ویدئو انکدرهای تصویری در کنار دوربین‌های آنالوگ است. این روش هزینه‌های نصب و راه‌اندازی را پایین می‌آورد زیرا نیاز به تهیه کابل‌های دوربین جدید جهت برقراری اتصال با موقعیت اصلی رفع می‌شود و امکان ارسال سیگنال تصویری از طریق شبکه اترنت فراهم می‌شود. همچنین با این روش مشکل افت کیفیت تصویر حین ارسال سیگنال‌ها به جاهای دوردست با کابل دوربین برطرف خواهد شد. هنگام استفاده از کابل دوربین، کیفیت تصویر با توجه به بیشتر شدن فاصله انتقال سیگنال‌ها پایین می‌آید. ویدئو انکدر دوربین مدار بسته قادر است تصاویر دیجیتالی را به نمایش بگذارد، بنابراین با بیشتر شدن فاصله حین ارسال سیگنال تصویر دیجیتالی از کیفیت تصاویر کاسته نمی‌شود.
ویدئو دیکدر
ویدئو دیکدر از قابلیت رمزگشایی و به نمایش گذاشتن تصویر چندین دوربین بطورهمزمان برخوردار می‌باشد؛ بدین معناکه قادر است تصویر دریافتی از یک دوربین را به مدت چند ثانیه رمزگشایی و نمایش دهد و سپس روی دوربین دیگر سوئیچ کند. دستگاه ویدئو انکودر دوربین مدار بسته یک کاربرد رایج دیگر هم دارد یعنی در ساختار آنالوگ-دیجیتال-آنالوگ جهت انتقال تصویر در مسافت طولانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کیفیت تصویر دیجیتالی حین ارسال تحت تاثیر مسافت قرار ندارد، مشکلی که در ارسال سیگنال‌های آنالوگ مشاهده شد. شاید تنها نقطه‌ضعف آن کمی تاخیر در ارسال سیگنال معمولا 100 ms تا چند ثانیه باشد و آن هم به مسافت و کیفیت شبکه بین نقاط انتهایی بستگی دارد.
